Nhiều chương trình liên kết đào tạo chưa được kiểm định

Về hoạt động liên kết đào tạo với nước ngoài, theo báo cáo của Ủy ban VHGDTNTN&NĐ, cả nước hiện có 385 chương trình liên kết đào tạo với 29 quốc gia trên thế giới được cấp phép hoạt động dưới hình thức không vì lợi nhuận và được thực hiện chủ yếu bằng nguồn kinh phí do người học đóng góp.

Ngoài Bộ GD-ĐT là cơ quan chịu trách nhiệm về cấp phép các chương trình liên kết đào tạo còn có 5 ĐH được phân quyền tự chủ trong thẩm định, cấp phép các chương trình liên kết đào tạo cho các cơ sở thành viên trực thuộc.

Theo lãnh đạo Ủy ban VHGDTNTN&NĐ, việc liên kết đào tạo với nước ngoài chủ yếu tập trung ở trình độ ĐH ở nhiều lĩnh vực với nhiều ngành nghề đa dạng. Tuy nhiên, cơ cấu ngành nghề đào tạo của các chương trình liên kết còn chưa cân đối: phần lớn là các chương trình liên kết đào tạo trong lĩnh vực kinh tế, quản trị và quản lý (chiếm 56,5%), còn lại là các chương trình thuộc các ngành khoa học kỹ thuật và có rất ít chương trình thuộc nhóm ngành nông - lâm - ngư nghiệp và y dược; cá biệt có một vài chương trình thuộc lĩnh vực khoa học xã hội - lĩnh vực không khuyến khích việc liên kết đào với nước ngoài.

Tư cách pháp nhân của nhiều đối tác nước ngoài không bảo đảm

Thực hiện Nghị quyết 50/2010/QH12 của Quốc hội, cơ quan quản lý nhà nước đã chú trọng hơn tới việc quản lý các chương trình liên kết đào tạo với nước ngoài nhằm một mặt bảo đảm phát huy mặt mạnh của liên kết đào tạo, mặt khác ngăn chặn, hạn chế những nguy cơ, rủi ro của hoạt đông liên kết đào tạo với nước ngoài. Mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 73/2012/NĐ-CP ngày 26/9/2012 quy định về hợp tác, đầu tư của nước ngoài trong lĩnh vực giáo dục (thay thế và khắc phục một số bất cập về pháp lý cũng như nhiều nội dung không còn phù hợp của các quy định liên quan đến hợp tác, liên kết đào tạo của Nghị định 06/2000/NĐ-CP Nghị định số 18/2001/NĐ-CP của Chính phủ). Đồng thời, Bộ GD-ĐT thời gian qua đã có nhiều văn bản chỉ đạo, yêu cầu tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động liên kết đào tạo với nước ngoài cũng như tăng cường đảm bảo thực hiện tốt công tác thẩm định và cấp phép các chương trình liên kết đào tạo với nước ngoài như không cấp phép những chương trình liên kết đào tạo với những đối tác nước ngoài nếu chưa được công nhận chất lượng đào tạo tại nước sở tại.

Tuy nhiên, VHGDTNTN&NĐ cho rằng, công tác quản lý hoạt động liên kết đào tạo với nước ngoài trong thời gian qua cũng còn nhiều hạn chế. Tiến độ soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật về liên kết đào tạo với nước ngoài còn quá chậm; nhiều vấn đề mới phát sinh, nhiều nội dung không phù hợp kéo dài nhưng vẫn chậm được sửa đổi, bổ sung dẫn tới những bất cập trong liên kết đào tạo tại một số cơ sở đào tạo trong thời gian qua.

Công tác thanh tra, kiểm tra trong liên kết đào tạo với nước ngoài chưa đủ rộng khắp và kịp thời dẫn tới tình trạng liên kết “chui” không xin phép của một số đơn vị, đặc biệt là một số viện nghiên cứu tư nhân, trung tâm và một số cơ sở khác không có chức năng đào tạo, không đáp ứng được các điều kiện về liên kết đào tạo với nước ngoài.